Συνεχής επαγγελματική ανάπτυξη

Για την εφαρμογή του ΕΠ–ΠΘΣ, είναι θεμελιώδους σημασίας η προώθηση της συνεχούς επαγγελματικής ανάπτυξης

Βασικά σημεία: Η συνεχής επαγγελματική ανάπτυξη, εκτός από τη αρχική εκπαίδευση και κατάρτιση, είναι απαραίτητη για την επιτυχή εφαρμογή του Ενιαίου Προγράμματος – Προώθησης Θετικής Συμπεριφοράς (ΕΠ-ΠΘΣ, PW-PBS) στην Αγωγή και Φροντίδα Πρώιμης Παιδικής Ηλικίας (ΑΦΠΠΗ-ECEC). Η συνεχής επαγγελματική ανάπτυξη εξασφαλίζει υψηλής ποιότητας εκπαίδευση και υποστήριξη για τα παιδιά. Καθώς εξελίσσεται η κατανόησή μας για την ανάπτυξη του παιδιού, οι επαγγελματίες στην ΑΦΠΠΗ πρέπει να ενημερώνονται για τις τελευταίες έρευνες και τις βέλτιστες πρακτικές. Η συνεχής επαγγελματική ανάπτυξη ενδυναμώνει τους επαγγελματίες ΑΦΠΠΗ με τις στάσεις, τις γνώσεις και τις δεξιότητες να προσαρμόζονται στις διαφορετικές μαθησιακές ανάγκες, να δημιουργούν θετικές σχέσεις, να χρησιμοποιούν καινοτόμες παιδαγωγικές στρατηγικές και να δημιουργούν περιβάλλοντα φροντίδας. Η συμμετοχή σε προγράμματα συνεχούς επαγγελματικής ανάπτυξης διατηρεί τους επαγγελματίες ενήμερους για τις τάσεις της έρευνας, επιτρέποντάς τους να εφαρμόζουν νέες στρατηγικές καθώς και τα συστήματα που είναι απαραίτητα για την προώθηση της κοινωνικοσυναισθηματικής μάθησης των μικρών παιδιών και την πρόληψη και τη μείωση των δύσκολων συμπεριφορών (βλ. τους βασικούς πόρους PBSECEC). Απαιτείται βαθιά κατανόηση των αρχών και στρατηγικών του ΕΠ-ΠΘΣ, κοινή κατανόηση μεταξύ των μελών της ομάδας ΑΦΠΠΗ και ειδικές διδακτικές δεξιότητες για να εξασφαλιστεί η επιτυχής εφαρμογή της προσέγγισης ΕΠ-ΠΘΣ με υψηλή πιστότητα. Κατά συνέπεια, η επένδυση στην συνεχή επαγγελματική ανάπτυξη ωφελεί την ανάπτυξη των μικρών παιδιών, εξασφαλίζοντας έτσι μια σταθερή βάση για την ευημερία, την ανάπτυξη και την επιτυχία τους. 

Απόψεις των επαγγελματιών ΑΦΠΠΗ και των εκπαιδευτικών φορέων όπως προέκυψαν από τα αποτελέσματα του έργου PBS-ECEC

“Θεωρώ ότι είναι ζωτικής σημασίας η εκπαίδευση και η κατάρτιση να αποτελούν την αφετηρία για τα πάντα. Χωρίς εκπαιδευμένο προσωπικό, είναι δύσκολο να εφαρμοστεί αποτελεσματικά οποιοδήποτε πρόγραμμα, οπότε πρόκειται για μια πολύ σημαντική σύσταση”. (Χ., Κύπρος)

“Στις μέρες μας, οι εκπαιδευτικοί της ΑΦΠΠΗ αντιμετωπίζουν διάφορες σύνθετες προκλήσεις στις τάξεις τους (…). Οι προκλήσεις αυτές απαιτούν να διαθέτουν μια πλούσια εργαλειοθήκη στρατηγικών και μεθοδολογιών για την αποτελεσματική αντιμετώπισή τους. Η επιμόρφωση και η κατάρτιση σε προσεγγίσεις όπως το ΕΠ-ΠΘΣ τους υποστηρίζουν ώστε να ενισχύσουν τις δεξιότητές τους και να τους παρέχουν τα κατάλληλα εργαλεία για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων”. (Κ., Ελλάδα)

“Η κατάρτιση είναι θεμελιώδης (…), πρέπει να εξασφαλίσουμε χρόνο για κατάρτιση, για να έχουν οι επαγγελματίες την ευκαιρία να συζητήσουν αυτά τα θέματα και να καταλήξουν σε ένα κοινό ιδανικό (…), να ικανοποιήσουμε την ανάγκη αναθεώρησης, προσαρμογής των στρατηγικών και ανταλλαγής, σε διάφορες χρονικές στιγμές. Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να αισθάνονται ασφαλείς για τις παιδαγωγικές τους προσεγγίσεις, αλλιώς αυτές δεν θα λειτουργήσουν. Εξασφαλίζοντας ότι όλοι (…) βρισκόμαστε στο ίδιο σημείο”. (M., Πορτογαλία) Τι μπορεί να κάνει την διαφορά στο μέλλον;

Στρατηγική: Προώθηση και χρηματοδότηση της αρχικής εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών, καθώς και πρόσβαση σε ευκαιρίες επαγγελματικής ανάπτυξης με έμφαση στην κοινωνικοσυναισθηματική μάθηση και τη διαχείριση προκλητικών συμπεριφορών.

Δράσεις

• Ανάπτυξη ολοκληρωμένων εθνικών στρατηγικών που τονίζουν τη σημασία της συνεχούς μάθησης και ανάπτυξης και υποστηρίζουν ένα αποτελεσματικό σύστημα κατάρτισης για τους επαγγελματίες.
• Διασφαλίστε ότι η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών πριν από την ανάληψη υπηρεσίας περιλαμβάνει βασικά θέματα όπως η ανάπτυξη του παιδιού, τα πλαίσια κοινωνικοσυναισθηματικής μάθησης και αποτελεσματικές στρατηγικές για την προώθηση της κοινωνικοσυναισθηματικής μάθησης των παιδιών.
• Προώθηση συνεργασιών μεταξύ οργανισμών που ασχολούνται με την εκπαίδευση των εκπαιδευτικών και σχετικών επαγγελματικών ομάδων και ενώσεων για την ευθυγράμμιση των προγραμμάτων με τα επαγγελματικά προφίλ και τις πρόσφατες εξελίξεις στη σχετική βιβλιογραφία.
• Διαθέστε πόρους για προγράμματα που επικεντρώνονται στην προώθηση της κοινωνικοσυναισθηματικής μάθησης και του ΕΠ-ΠΘΣ, δίνοντας προτεραιότητα στο χρόνο για επαγγελματική ανάπτυξη και συνεργασία.
• Παρέχετε τακτική κατάρτιση σχετικά με τις αρχές, τα συστήματα και τις πρακτικές του ΕΠ-ΠΘΣ, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι επαγγελματίες παραμένουν εξειδικευμένοι και ενημερωμένοι για την αποτελεσματική εφαρμογή της προσέγγισης και να ενσωματώνουν τις εκπαιδευτικές συνεδρίες στο πρόγραμμα εργασίας ή να εφαρμόζουν ευέλικτο ωράριο για να διευκολύνουν τη συμμετοχή των εκπαιδευτικών.
• Δώστε έμφαση σε μαθήματα κατάρτισης και διαδικτυακά σεμινάρια και καθιερώστε διαύλους επικοινωνίας και κατευθυντήριες γραμμές για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών και πόρων. (Επισκεφθείτε το μάθημα e–Learning του PBS–ECEC για περισσότερες πληροφορίες)

Στρατηγική: Υποστήριξη συνεργατικών κοινοτήτων μάθησης, που αναδεικνύουν και προωθούν τεκμηριωμένες πρακτικές που ενισχύουν τα συστήματα και τα περιβάλλοντα της ΑΦΠΠΗ στο σύνολό τους.

Δράσεις

• Προώθηση συνεργασιών μεταξύ εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, οργανισμών και δομών πρώιμης παιδικής ηλικίας για τη διευκόλυνση της παροχής προγραμμάτων επαγγελματικής ανάπτυξης, εργαστηρίων ή συνεδρίων στις τοπικές κοινότητες και αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων.
• Παροχή χρηματοδότησης για εργαστήρια, συνέδρια, καθοδήγηση και ευκαιρίες καθοδήγησης, ανακουφίζοντας έτσι την οικονομική επιβάρυνση της κατάρτισης.
• Ενθαρρύνετε τη χρήση διαφοροποιημένων μεθοδολογιών (π.χ. παρατήρηση και ανατροφοδότηση από ομότιμους) και προωθήστε τη δημιουργία χώρων και ευκαιριών για τους επαγγελματίες να μοιράζονται εμπειρίες, βέλτιστες πρακτικές και στρατηγικές βασισμένες στην έρευνα για την ενίσχυση της κοινωνικοσυναισθηματικής ανάπτυξης, διευκολύνοντας τον συνεχή διάλογο και την ανταλλαγή ιδεών.
• Επενδύστε σε προσπάθειες έρευνας και αξιολόγησης για την εκτίμηση του αντίκτυπου των προγραμμάτων επαγγελματικής ανάπτυξης, καθώς οι γνώσεις που βασίζονται σε δεδομένα μπορούν να τροφοδοτήσουν τη βελτίωση των πολιτικών και των πρακτικών στο μέλλον.

Ποια είναι τα αναμενόμενα οφέλη και ο αντίκτυπος;

1. Η επένδυση στην επιμόρφωση βελτιώνει την ποιότητα της εκπαίδευσης στην πρώιμη παιδική ηλικία με την ενσωμάτωση τεκμηριωμένων πρακτικών, την αύξηση της επαγγελματικής επάρκειας και εμπιστοσύνης μεταξύ των εκπαιδευτικών, την προώθηση της συνεργασίας και της ανταλλαγής γνώσεων και, τελικά, τη βελτίωση των αποτελεσμάτων για τα παιδιά.
2. Η εκπαίδευση στο ΕΠ-ΠΘΣ παρέχει ένα κοινό όραμα και σκοπό μεταξύ των επαγγελματιών και βοηθά στην ανάπτυξη στρατηγικών που πρέπει να εφαρμοστούν, καθώς και σε μια κοινή γλώσσα, εμπλέκοντας και ενδυναμώνοντας όλους τους επαγγελματίες. Συμβάλλει στην αλλαγή της μη βέλτιστης χρήσης της γλώσσας, των ρουτινών και των συμπεριφορών που επιμένουν, καθώς η κατάρτιση ευνοεί την καινοτομία και παρακινεί τους επαγγελματίες να συνεργαστούν στις προσπάθειες βελτίωσης της ομάδας. Η διαδικτυακή επιμόρφωση έχει τη δυνατότητα να συμπεριλάβει διαφορετικούς επαγγελματίες από διαφορετικές περιοχές και υπηρεσίες.
3. Οι πολιτικές αυτές συμβάλλουν στην αύξηση της επαγγελματικής ικανοποίησης και της ευημερίας των επαγγελματιών της ΑΦΠΠΗ και στη δημιουργία καλύτερων συνθηκών για την προώθηση της κοινωνικοσυναισθηματικής μάθησης των παιδιών. Δίνοντας προτεραιότητα στην κοινωνικοσυναισθηματική ανάπτυξη, οι επαγγελματίες μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να αναπτύξουν βασικές δεξιότητες ζωής, ψυχική υγεία και συνολική ευημερία, διαδραματίζοντας έτσι θεμελιώδη ρόλο στη διαμόρφωση της επιτυχίας τους σε διάφορους τομείς της ζωής.
4. Στους δικαιούχους αυτών των πολιτικών περιλαμβάνονται οι επαγγελματίες, τα παιδιά, οι οικογένειες, οι προσχολικές δομές και το εκπαιδευτικό σύστημα στο σύνολό του. Όταν το ΕΠ-ΠΘΣ υιοθετείται σε επίπεδο δήμου, περιφέρειας ή χώρας, μπορεί να αναδείξει τη δέσμευση για την προώθηση της θετικής συμπεριφοράς και της κοινωνικοσυναισθηματικής ανάπτυξης των παιδιών σε ένα ευρύτερο εκπαιδευτικό τοπίο.

Προτεινόμενες πρακτικές

Ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα από κάτω προς τα πάνω για εκπαιδευτικούς προσχολικής ηλικίας

Πριν από την εφαρμογή του PBS-ECEC, οι επαγγελματίες προσχολικής αγωγής είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν με έναν εξωτερικό προπονητή και έναν εσωτερικό εκπαιδευτή τις ανάγκες τους όσον αφορά τη συμπεριφορά και την κοινωνικοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού χρησιμοποιώντας ένα διαγνωστικό ερωτηματολόγιο. Αυτό βοήθησε την ηγετική ομάδα να αναπτύξει ένα σχέδιο δράσης. Το σχέδιο δράσης χρησιμοποιήθηκε για την καθοδήγηση των δραστηριοτήτων στο κέντρο, αλλά και για την ιεράρχηση των αναγκών των επαγγελματιών όσον αφορά την επαγγελματική ανάπτυξη και κατάρτιση, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα αυτά και να προωθηθεί η κοινωνικοσυναισθηματική μάθηση των παιδιών. Στη συνέχεια, το προσωπικό έλαβε κατάρτιση, επιμόρφωση και υποστήριξη για την αντιμετώπιση των καθημερινών προκλήσεων και τη λήψη αποφάσεων με βάση τις συμφωνημένες πρακτικές και στρατηγικές. Οι προσπάθειες αυτές συνεπάγονται επένδυση σε ανθρώπινους πόρους με την προσαρμογή του προγράμματος επαγγελματικής ανάπτυξης της προσέγγισης ΕΠ–ΠΘΣ στις ιδιαιτερότητες και τις προκλήσεις κάθε δομής. Η προσπάθεια αυτή έγινε σε συνεργασία με το προσωπικό, γεγονός που το βοήθησε να αισθανθεί την αίσθηση της επάρκειας στη νέα προσέγγιση, για την οποία εκπαιδεύονταν.

Υποστηρικτικά στοιχεία και πόροι

Βασικοί πόροι

Αξιολόγηση αναγκών σε τέσσερις χώρες 

Krousorati, K., Grammatikopoulos, V., Agathokleous, A., Michaelidou, V., Szproch, A., O’Brien, M., Barros, S., Araújo, S., Santos, M., & Sousa, M. (2023). PBS–ECEC transnational consolidated report: Research findings for developing the guide on Positive Behaviour Support in early childhood education and care.  https://PBS–ECEC.eu/wp–content/uploads/documents/PBS–ECEC_NeedsAssessment_Consolidated_report_EN.pdf   

Οδηγός για τη χρήση του PW-PBS στο ECEC

Krousorati, K., Grammatikopoulos, V., Agathokleous, A., Michaelidou, V., Szproch, A., O’Brien, M., Araújo, S., Santos, M., Sousa, M., & Barros, S. (2023). PBS–ECEC guide on Positive Behaviour Support in early childhood and care in European countries. https://PBS–ECEC.eu/wp–content/uploads/outputs/PBS–ECEC_Guide_EN.pdf  

Μελέτη εκτίμησης επιπτώσεων & συστάσεις

Szproch, A., O’Brien, M., Araújo, A., Santos, M., Oliveira, V., Barros, S., Otero-Mayer, A., Michaelidou, V., Agathokleous, A., Krousorati, K., & Grammatikopoulos, V. (2023). Report of the PBS–ECEC impact assessment study and practice recommendations. Result 3: Transnational Report.  https://PBS– ECEC.eu/wp–content/uploads/2023/10/PBS–ECEC_R3_Consolidated–Report–Final.pdf  

Πρόσθετοι πόροι

Barros, S., Oliveira, V. H., Santos, M., Araújo, S., Otero-Mayer, A., Michaelidou, V., O´Brien, M., Szproch, A., Krousorati, K., Agathokleous, A., & Grammatikopoulos V. (2023). Empowering early childhood professionals: A European project on Programme-Wide Positive Behaviour Support developed in 4 countries. In L. G. Chova, C. G. Martínez, & J. Lees (Eds), EDULEARN23 proceedings:

15th International Conference on Education and New Learning Technologies; July 3rd-5th, 2023;

Palma, Spain (pp. 6519-6526). https://doi.org/10.21125/edulearn.2023.1730

Cefai, C., Downes, P., & Cavioni., V. (2021). A formative, inclusive, whole school approach to the assessment of social and emotional education in the EU (NESET report). Publications Office of the European Union. https://doi.org/10.2766/506737

Cefai, C., Bartolo, P. A., Cavioni, V., & Downes, P. (2018). Strengthening social and emotional education as a core curricular area across the EU: A review of the international evidence (NESET II report). Publications Office of the European Union. https://doi.org/10.2766/664439

DeMulder, E. K., Denham, S. A., Schmidt, M., Mitchell, J. N., & Quraishi, S. (2021). Preschool PATHS curriculum effects on social emotional learning and executive functions. Early Education and Development, 32(6), 791-811. 

Denham, S. A., Bassett, H. H., Zinsser, K., & Wyatt, T. (2014). How preschoolers’ social– emotional learning predicts their early school success: Developing theory‐promoting, competencybased assessments. Infant and Child Development, 23(4), 426-454.

https://doi.org/10.1002/icd.1840

European Commission/EACEA/Eurydice (2021). Teachers in Europe: Careers, development and wellbeing (Eurydice report). Publications Office of the European Union. https://op.europa.eu/en/publication–detail/–/publication/78fbf243–974f–11eb–b85c01aa75ed71a1/language–en/format–PDF/source–198443603  

Fox, L., & Lentini, R. (2016). Positive behavior support in early childhood. Paul H. Brookes Publishing.

Grammatikopoulos, V., Gregoriadis, A., Zachopoulou, E. (2018). Self-evaluation as a means to improve practice: An alternative approach for the professional development of early childhood educators. In A. Gregoriadis, V. Grammatikopoulos, & E. Zachopoulou (Eds.), Professional

development and quality in early childhood education: Comparative European perspectives (pp. 125145). Palgrave MacMillan. 

Grammatikopoulos, V., Gregoriadis, A., & Zachopoulou, E. (2015). Evaluation of early childhood education environments and professional development: Current practices and implications. In O. N. Saracho (Ed.). Contemporary perspectives on research in testing and evaluation in early childhood education (pp. 153-169). Information Age Publishing. 

Jones, S. M., & Bouffard, S. M. (2012). Social and emotional learning in schools: From programs to strategies. Social Policy Report, 26(4), 1-33. https://doi.org/10.1002/j.2379–3988.2012.tb00073.x

Loizou, E. (2009). In-service early childhood teachers reflect on their teacher training program:

Reconceptualizing the case of Cyprus. Journal of Early Childhood Teacher Education, 30(3), 195-209.

https://doi.org/10.1080/10901020903084066

Loizou, E. (2018). Professional development and impact of the early change project: Reflections from the Cypriot Example. In A. Gregoriadis, V. Grammatikopoulos, & E. Zachopoulou (Eds.), Professional development and quality in early childhood education: Comparative European perspectives. Palgrave Macmillan.https://doi.org/10.1007/978–3–319–64212–3_5   

OECD (2020). Building a high-quality early childhood education and care workforce: Further results from the Starting Strong Survey 2018. OECD Publishing.

https://www.oecd.org/education/talis/building–a–high–quality–early–childhood–education–and–careworkforce–b90bba3d–en.htm  

McMillan, D. J., McConnell, B., & O’Sullivan, H. (2016). Continuing professional development – why bother? Perceptions and motivations of teachers in Ireland. Professional development in education, 42(1), 150-167. https://doi.org/10.1080/19415257.2014.952044  

National Association for the Education of Young Children (2019). Developmentally appropriate practice in early childhood programs serving children from birth through age 8.

https://www.naeyc.org/resources/position–statements

National Association for the Education of Young Children (2021). Position statement on teacher preparation and professional development: A joint statement of NAEYC and the National Association of Early Childhood Teacher Educators. https://www.naeyc.org/resources/positionstatements

National Scientific Council on the Developing Child. (2004). Young children develop in an environment of relationships: Working paper no. 1.  http://developingchild.harvard.edu  

Sala, A., Punie, Y., & Garkov, V. (2020). LifeComp: The European framework for personal, social and learning to learn key competence. Office of the European Union.

https://data.europa.eu/doi/10.2760/302967

Zachopoulou, E., Grammatikopoulos, V., & Gregoriadis, A. (2018). Early change: Description of a project for continuing professional development. In A. Gregoriadis, V. Grammatikopoulos, E.

Zachopoulou (Eds.), Professional development and quality in early childhood education: Comparative European perspectives (pp. 59-82). Palgrave Macmillan.